Nederlands 
English Demissionair minister Vincent Karremans van Economische Zaken waarschuwt voor een grote uitloop van Nederlandse bedrijven: ‘’je moet als ondernemer haast gek zijn om in Nederland te blijven”…
Opinie: Verdienvermogen is ook maatschappelijk
22 oktober 2025
Demissionair minister Vincent Karremans van Economische Zaken waarschuwt voor een grote uitloop van Nederlandse bedrijven: ‘’je moet als ondernemer haast gek zijn om in Nederland te blijven”. Het versterken van het verdienvermogen is volgens hem hard nodig om een ‘goed ondernemingsklimaat’ veilig te stellen. Maar minister Karremans heeft een erg smalle definitie van wat een goed ondernemersklimaat is.
Het debat over ons vestigingsklimaat en verdienvermogen gaat hoofdzakelijk over economische groei, we missen de vraag wat ondernemingen bijdragen aan brede welvaart. Noem dat het maatschappelijk verdienvermogen.
Ondernemingen voor wie economische waarde altijd samengaat met maatschappelijke waarde-creatie, zijn sociale ondernemingen. De Sociaal Economische Raad omschrijft hen als zelfstandige ondernemingen die producten of diensten leveren en primair en expliciet een maatschappelijk doel nastreven. Verschillende onderzoeken tonen de economische en maatschappelijke waarde van deze bedrijven aan. De Social Enterprise Monitor laat zien dat tweederde van deze ondernemingen de omzet in het afgelopen jaar zag stijgen. Uit een analyse van het Sociaal Innovatiefonds blijkt dat iedere euro aan lening aan een sociale onderneming gemiddeld 6,42 euro aan maatschappelijke waarde realiseert.
Sociale ondernemingen dragen op veel verschilllende manieren bij aan brede welvaart. Bijvoorbeeld op het terrein van arbeidsmarktparticiaptie van kwetsbare groepen, zoals sociale onderneming SWOM die – volgens berekening van Deloitte – in vier jaar tijd een netto besparing van circa € 19 miljoen voor de staatskas genereerde, vooral door lagere uitkerings- en zorgkosten en hogere belastingopbrengsten. Ook binnen de circulaire economie, internationale handelsketens en op wijk- en buurtniveau laten koplopers zien dat het anders kan. Door grondstoffen te besparen en eerlijke lonen te betalen bijvoorbeeld. Maar ze hebben ook indirect effect. Meer dan de helft van de sociale ondernemingen werkt actief aan beïnvloeding en samenwerking met reguliere bedrijven, zodat deze maatschappelijk verantwoorde werkwijzen overnemen. Neem een bedrijf als Yumeko dat via ‘Open Organic Cotton Chain’ andere bedrijven in staat stelt op een eerlijke en duurzame manier te werken.
Wat is er nodig voor een ondernemersklimaat dat ook dit maatschappelijk verdienvermogen ontsluit? Ten eerste een wettelijke status voor bedrijven met een maatschappelijke missie. De Maatschappelijke BV geeft helderheid over de missie, winstbestemming en governance. Het voorstel is klaar, ondernemers wachten op invoering. Ten tweede: benut overheidsinkoop om schaal te geven aan wat werkt. Overheden besteden gezamenlijk ruim 116 miljard euro per jaar. Stel eisen op het gebied van milieu, biodiversiteit en arbeidsparticipatie bij inkoop en aanbestedingen en de markt zal daarop acteren. Dat is publiek geld slimmer besteden, zonder nieuwe subsidies. Twee eenvoudige keuzes die bedrijven belonen op maatschappelijk verdienvermogen. Tot slot: ga in gesprek met deze duurzame vernieuwers om het beleid effectiever te maken.
Wie het verdienvermogen wil versterken, rekent ook maatschappelijk. Zolang maatschappelijke waarde niet expliciet wordt erkend, geborgd en beloond, laten we rendement liggen. Bij bedrijven, en bij de samenleving als geheel.
Stefan Panhuijsen | Directeur Social Enterprise NL
Bart de Bart | Oprichter SWOM en voorzitter Social Club Den Haag
Bronnen:
SER: Sociale ondernemingen: een verkennend advies
Social Enterprise Monitor 2024
Kamerbrief over advies over versterking investeringsklimaat en verdienvermogen
MONITOR AANBESTEDINGEN IN NEDERLAND 2021 – 2023
Research report ‘Social Enterprises as Influencers of the Broader Business Community’
Impact Assessment SWOM – Deloitte