Big Society Capital: investeerder en aanjager

In 2012 werd onder veel aandacht Big Society Capital gelanceerd, met een investeringsvermogen van inmiddels 359 miljoen pond het grootste Europese impact investeringsfonds. Onlangs brachten zij hun jaarverslag 2014 uit. Hoe staat Big Society Capital ervoor? Welke lessen vallen er te trekken? En, komt de Nederlandse markt voor impact investment al op gang?
Door Marijn van Schie, stagiair beleid Social Enterprise NL

Fund in fund
Big Society Capital functioneert als een fund in fund, het investeert in impact investeringsfondsen. In 2014 is 104 miljoen pond geïnvesteerd in 36 sociale investeringsfondsen, waaronder verschillende Social Impact Bonds – een financieringsvorm die we, op veel kleinere schaal, ook in Nederland kennen. Met deze investeringen droeg Big Society Capital bij aan de aanpak van diverse maatschappelijke problemen in het Verenigd Koninkrijk, zoals in de ontwikkeling van kansarme kinderen, duurzame energieopwekking, werkgelegenheid in achterstandsgebieden en betaalbare huisvesting in grote steden. Sommige fondsen investeren rondom één specifiek probleem; andere fondsen doen dit rond meerdere thema’s. Het Nesta Impact Investment Fund bijvoorbeeld investeert enkel in ondernemingen die op innovatieve wijze problemen rondom de vergrijzing, educatie en zelfredzaamheid van bepaalde bevolkingsgroepen aanpakken, terwijl het Resonance Fund zich enkel op betaalbare woonruimte voor lokale bewoners toespitst.

Naast investeerder neemt Big Society Capital ook de rol van aanjager op zich. Het wil bewustzijn en vertrouwen creëren bij investeerders door onder meer onderzoek te doen in de markt, (nieuwe) sociale financieringsfondsen te ondersteunen, zich sterk te maken voor een gunstiger financieringsklimaat en betere meetinstrumenten voor maatschappelijke impact te ontwikkelen. De omvang van de investeringen van Big Society Capital zijn sinds de oprichting toegenomen. Eind 2012 bedroeg het investeringsvermogen nog 119 miljoen pond, in 2014 was dat 359 miljoen pond.

Van wie is Big Society Capital en waar komt het geld vandaan?
Ondanks dat Big Society Capital op initiatief van de Britse regering is gelanceerd kent het een onafhankelijke status. Het Big Society Trust, met zestig procent grootaandeelhouder, is opgericht om de missie van het investeringsfonds te waarborgen. Het achtkoppige bestuur wordt gevormd door experts uit zowel de sociale en financiële sector, waarvan slechts één lid door de regering wordt benoemd. De overige aandeelhouders zijn de vier Brits Banken Barclays, HSBC, Lloyds Banking Group en RBS, die over een periode van vijf jaar £200 miljoen investeren in Big Society Capital. De inkomstenbron van het Big Society Trust zijn gelden van ‘slapende bankrekeningen’, beheerd door de Reclaim Fund Limited (RFL), die via de Big Lottery Fund beschikbaar worden gesteld aan Big Society Capital. Dit bedraagt een bedrag dat kan oplopen tot maximaal £400 miljoen.

Nederlandse markt in beweging
In vergelijking met het Verenigd Koninkrijk staat de markt voor impact investment in Nederland nog in de kinderschoenen, maar er zit wel degelijk beweging in de markt. Begin 2013 lanceerde ABN AMRO het Social Impact Fund, een investeringsfonds voor ondernemingen met een maatschappelijke doelstelling. Een bedrag van €10 miljoen werd hiervoor gereserveerd. Het fonds van de ABN AMRO investeerde onder andere in TTC en Nudge. Begin 2014 werd een nieuw fonds opgericht: Social Impact Ventures NL (Social IV), een fonds waar ondernemers, families en instituten in kunnen investeren. Het doel van Social IV is om 20 tot 25 miljoen euro op te halen en daarmee social enterprises in Nederland te helpen groeien. Taxi Electric, een Amsterdamse taxivervoerder die volledig is uitgerust met elektrische auto’s, is de eerste social enterprise die een kapitaalinjectie via Social IV heeft gekregen. Social IV hoopt navolging te krijgen en de markt voor sociale investeringen te vergroten.  Daarnaast investeren ook fondsen, zoals Stichting Doen, het Anton Jurgens Fonds en de Start Foundation steeds meer in sociale ondernemingen.

Social Impact Bonds
Een Social Impact Bond is een innovatief instrument om maatschappelijke vraagstukken aan te pakken, waarbij de overheid op basis van gerealiseerde besparingen een investeerder terugbetaald, inclusief een rendement indien succesvol. Eind 2014 investeerden ABN AMRO en de Start Foundation samen €680.000 in de eerste Social Impact Bond van Nederland, die in samenwerking met de Buzinezzclub en gemeente Rotterdam werd opgericht. Het doel: 160 werkloze jongeren zonder startkwalificatie met een uitkering laten uitstromen naar een baan of opleiding. In 2015 sloot de gemeente Utrecht met de Rabobank, de Start Foundation en The Colour Kitchen een Social Impact Bond ter waarde van 734.000 euro af. Doel: 250 mensen zonder startkwalificatie op leiden naar betaald werk. In zowel Amsterdam als Eindhoven wordt dit jaar gestart met een pilot.

Financiering als barrière
Uit de onlangs uitgebrachte Social Enterprise Monitor 2015 blijkt dat het aantrekken van financiering als een van de grootste barrières voor sociale ondernemingen voor verdere groei wordt gezien. Het vergroten van de markt voor sociale investeringen zal daarom bijdragen aan de omvang van social enterprise sector in Nederland. Zowel sociaal ondernemers, als investeerders, als overheid spelen een belangrijke rol daarin. De Nederlandse overheid doet vooralsnog weinig om de markt voor impact investment te vergroten, Big Society Capital laat zien hoe het wél kan.

Lees hier het hele jaarverslag van Big Society Capital, meer over Social Impact Ventures NL en luister een BNR uitzending terug over impact investment.

Locatie:
Herengracht 505
1017BV