Achter de schermen bij… VanPlestik!

Bij VanPlestik in Amsterdam Noord maken de gedreven Sam en Nout meubels en designstukken met een grote 3Dprinter. Oud en gebruikt plastic is het materiaal voor deze bouwwerken, met als doel mensen te laten zien wat er allemaal mogelijk is binnen de plastic recycle-wereld.

Het ontstaan
Zeven jaar geleden vond Sam tijdens zijn studie bouwkunde op het internet een aantal bouwtekeningen van een kleine 3D-printer. Omdat dit van pas kon komen voor het printen van kleine maquettes voor studieprojecten, besloot hij om deze 3Dprinter zelf na te bouwen. Ook middelbare schoolvriend Nout raakte enthousiast bij het zien van deze kleine 3Dprinter.

Tijdens het printen kwamen Sam en Nout erachter dat er vaak proefprintjes moesten worden gemaakt en dat veel van de kleine plastic frutsels in de prullenbak eindigden, terwijl het allemaal gemaakt was van ‘nieuw’ plastic. Zo ontstond de wens om te printen met gerecycled plastic. “Meerdere producenten wilden die dit wel wilde leveren, maar zij gebruikten alleen heel hoogwaardig restplastic; de snijresten van een ander productieproces, eigenlijk nog steeds zo goed als nieuw dus. Gebruikt plastic willen deze producenten niet inzetten, omdat ze bang zijn dat de machines dan vast lopen door viezigheid. Op zich al wel een stap vooruit, maar voor ons voelde het niet alsof hier echt iets mee was opgelost.”

Obstakels overwinnen
Omdat Sam en Nout nog een stap verder wilden gaan en graag oud en gebruikt plastic wilden omzetten in materiaal om mee te printen, dachten ze verder na. “We ontdekten dat het grootste probleem was, dat het draadje dat uit een 3Dprinter komt en de print opbouwt maar 0,3 mm dik is. Eén zandkorreltje of luchtbelletje kan er al voor zorgen dat de hele printer vastloopt. Dus we bedachten; wat als we de printer tien keer zo groot maken? Dan kan het draadje ook tien keer zo dik zijn en is daardoor minder kwetsbaar.” Met beperkte middelen, want veel geld of tijd hadden ze nog niet, zijn Nout en Sam dit gaan testen en proberen om zo stapje voor stapje te werken aan het ontwerp van de eerste grote printer. Toen dit ontwerp er eenmaal was, was er nog één groot obstakel: er was geen geld voor de realisatie. “Inmiddels hadden we best wel wat kennis van plastic recycling en gelukkig konden we daardoor wat geld verdienen met het geven van workshops hierover. Dit was uiteindelijk genoeg voor de bouw van onze eerste echte printer.”

Het begin van een goedlopend bedrijf
De printer werd gebouwd, maar er waren nog steeds wel obstakels te overwinnen; zoals het vinden van een plek om te printen en het vinden van opdrachtgevers. “We hebben er altijd in geloofd, maar het eerste moment waarop onze hoop waarheid werd en we dachten: Ja, dit wordt echt wat, was toen we een aantal grote opdrachten tegelijk kregen, waardoor we uiteindelijk twee maanden fulltime aan het printen waren. Eerder hadden we juist minder opdrachten, waardoor we ook geen inkomen hadden, maar dat konden we zelfs met deze twee maanden compenseren. Toen realiseerden we: ja, dit kunnen we in principe volhouden en dit is een business voor ons. ” Hun brood ermee kunnen verdienen is voor Nout en Sam niet het belangrijkste. “Wij willen laten zien dat je met dit principe een business kan opbouwen en dat er producten mee gemaakt kunnen worden die daadwerkelijk waarde toevoegen. Zo willen we mensen motiveren om hetzelfde te gaan doen en ook met plastic recycling aan de slag te gaan. Dan is het zoveel meer dan alleen een idee.”

De wereld veroveren
Niet alleen binnen Nederland willen Sam en Nout mensen inspireren om met plastic recycling aan de slag te gaan, hun ambitie ligt nog veel breder. “Ons grotere doel is om de wereld over te gaan met het principe van het 3Dprinten met gerecycled plastic. Dat andere mensen op de hele wereld dat over kunnen nemen, zodat er zoveel mogelijk impact mee behaald kan worden. Daarmee zien we vooral voor ontwikkelingslanden echt een oplossing, waarin niet de hele recycling-infrastructuur aanwezig is, maar veel plasticafval. Het materiaal ligt in principe gewoon letterlijk op straat en een investering voor een 3Dprinter is ook niet super groot.”

Gunfactor
De reacties van buitenaf over deze droom zijn vooral positief. “Het leuke aan iets doen wat veel mensen zien als iets ‘goeds’, is dat veel mensen bereid zijn je te helpen. Mensen die je een soort ‘gunfactor’ geven, dat is fijn en zorgt ook voor extra motivatie. Natuurlijk zijn er ook mensen die niet begrijpen wat we hier aan het doen zijn. Mensen die onze producten te duur vinden, omdat ze van afval zijn gemaakt en afval in principe gratis is, maar deze mensen begrijpen niet hoeveel werk er in zo’n product zit. Het is gewoon moeilijk jezelf te vergelijken met bijvoorbeeld een Ikea, waar alles verbazingwekkend goedkoop is. Het bewustzijn van mensen dat ze als het ware kunnen investeren met hun aankoop en hun koopgedrag moet nog groeien denken wij.”

Een merk om trots op te zijn
Inmiddels hebben de jongens al heel wat obstakels overwonnen en is VanPlestik een goedlopende onderneming. “Het meest trots ben ik op dat we zover zijn gekomen dat we inmiddels hier ons brood mee kunnen verdienen zonder dat we afhankelijk zijn van subsidies. Dat geeft heel veel voldoening. Komend jaar willen we sowieso gaan uitbreiden, zowel met printers als met personeel. Wat we afgelopen jaar hebben gedaan met z’n tweeën was gewoon teveel werk, dat kunnen we niet volhouden.”

Tip voor andere ondernemers
Als inmiddels succesvolle sociaal ondernemers hebben de jongens genoeg kennis opgedaan om te delen. “Het klinkt al snel cliché, maar als je echt het gevoel hebt dat je iets hebt, dan kun je veel meer gedaan krijgen dan je denkt. Vooraf was het voor ons ook een enorme gok, maar je moet je over bepaalde angsten heen kunnen zetten en ik denk dat dat voor veel mensen een drempel is; het gebrek aan zekerheid. Als je daar niet tegen kunt, dan moet je het niet doen. Maar anders: doe het gewoon!”

VanPlestik is sinds 2018 lid van Social Enterprise NL. “Het is altijd goed om in een netwerk te zitten van gelijkgestemden. We zijn nog steeds gewoon een klein bedrijfje, dus het is fijn om jezelf op allerlei manieren kenbaar te maken, zonder daar heel veel in te hoeven investeren.”