Kabinet wants to move forward with more future-proof procurement and tendering policy 

The central government is taking an important step towards a more sustainable and social procurement policy. In a parliamentary letter on the positions and plans for a future-proof procurement and tendering policy, the Cabinet explicitly addresses the role of social enterprises. We reflect on the Government's response.  

Social Enterprise NL has been in discussions with the government for years to use public procurement more as a policy tool to achieve social and sustainable goals, and we will continue to do so. Procurement with impact is often the fastest-and cheapest-way to bring these goals closer, and it encourages business to incorporate these goals into their business models. Social enterprises are already on this path; they do so based on their primary social mission.  

De ChristenUnie, met steun van Volt, GroenLinks/PvdA en SP, publiceerde eind 2023 een 10 puntenplan with concrete proposals for a major step towards such a procurement policy. This plan pays ample attention to social enterprises and emphasizes the importance of their role in public procurement.  

Het nieuwe Kabinet heeft nu een reactie gegeven which we view cautiously as positive, although it lacks a plan that would really accelerate it. The Cabinet recognizes the power of public procurement as a policy tool and wants to move forward with the introduction of Socially Responsible Contracting and Purchasing (CSRI). This is good news for social enterprises, which will put them more in the sights of contracting authorities.  

Positieve aandacht voor sociale ondernemingen 

In haar reactie schrijft het Kabinet dat zij het belangrijk vindt dat sociale ondernemingen en klein mkb een goede kans maken bij overheidsopdrachten. Het Rijk zal verkennen hoe de betrokkenheid van sociale ondernemingen en klein mkb bij overheidsopdrachten kan worden vergroot, mede via het uitzetten van een onderzoek naar de belemmeringen die sociale ondernemingen en klein mkb ervaren.  

Uit bijlage 1 bij de Kamerbrief (p. 6):  

“Bij sociale ondernemingen, een zeer gevarieerde groep ondernemingen, staat het creëren van zoveel mogelijke maatschappelijke waarde voorop. Wij vinden het belangrijk dat sociale ondernemingen een goede kans maken bij overheidsopdrachten. Een voorkeursbehandeling voor sociale ondernemingen in aanbestedingsprocedures lijkt niet nodig noch wenselijk. Sociale ondernemingen geven zelf aan graag de concurrentie aan te gaan met andere ondernemingen, maar willen wel dat hun ‘toegevoegde waarde’ wordt meegewogen.”  

Meer regie op MVOI maar weinig slagkracht 

Het huidige MVOI beleid is eigenlijk geen beleid. Het is een zachte stimulering op basis van typisch Hollandse vrijheid-blijheid. Slechts één op de vijf gemeentes heeft het MVOI manifest ondertekend, en de helft van die gemeentes heeft nog geen actieplan. Het beeld bij de provincies is niet anders. Grote nationale inkopers zoals Rijkswaterstaat de Rijksgebouwendienst en de ministeries zijn nog minder ontwikkeld. Daardoor gaat de ontwikkeling van goede voorbeelden en kennis – die belangrijk zijn om te voorkomen dat niet overal het wiel uitgevonden hoeft te worden – tergend langzaam.   

Het Kabinet onderkent de noodzaak van meer regie. Tegelijkertijd wil men niet ‘meer verplichtend’ zijn. In de Kamerbrief wordt genoemd dat belangrijk is om ruimte te laten voor de afweging van diverse belangen en om de uitvoeringslasten voor de aanbestedende diensten te beperken. Daarom is het Kabinet terughoudend in het opleggen van aanvullende verplichtingen (aan de aanbestedende diensten). Dat staat op gespannen voet met de behoefte aan minder regels voor bedrijven. Een bedrijf dat aan verschillende overheden levert, krijgt te maken met regels die overal ander worden toegepast. Het effect van minder verplichtingen voor de overheden betekent in veel gevallen juist meer regels voor bedrijven. Dat signaal horen we al jaren van sociale ondernemingen die te maken hebben met een grote verscheidenheid in het toepassen van social return-beleid door gemeenten.  

Van woorden naar beleid 

We zijn positief over de koers van het Kabinet om publieke inkoop meer in te zetten als middel voor duurzame en sociale verandering. Het expliciet benoemen van sociale ondernemingen in dit beleid is een belangrijke erkenning. Nu is het zaak om deze ambities te vertalen naar concrete acties. Wij blijven ons inzetten om samen met de overheid te bouwen aan een inkoopbeleid voor een economie die circulair, inclusief en armoedevrij is.  

Download here de Kamerbrief 

Download here de Standpunten en plannen van het kabinet voor een toekomstbestendiger inkoop- en aanbestedingsbeleid (bijlage 1) 

Downlier here het 10-puntenplan van ChristenUnie