Nederland koploper in sociaal ondernemen: onderzoek gepresenteerd in Davos

Nederlandse sociale ondernemingen presteren goed vergeleken met soortgelijke bedrijven in Europa. Dit blijkt uit de nieuwste editie van de European Social Enterprise Monitor (ESEM), gepresenteerd tijdens het World Economic Forum in Davos. Nederlandse sociale ondernemingen laten zien dat maatschappelijke impact en economische groei hand in hand gaan. 

Hogere winstgevendheid  

In Nederland bedraagt de gemiddelde omzet €2,2 miljoen, tegenover €1,8 miljoen op Europees niveau. Nederlandse ondernemingen scoren ook opvallend hoger op winstgevendheid: 44% van de bedrijven was in 2023 winstgevend, vergeleken met 30% in Europa. Dat winst slechts een middel is en geen doel, blijkt uit het feit dat 64,2% van de winstgevende Nederlandse ondernemingen de meeste of volledige winst herinvesteert in hun sociale of milieumissie, of deze doneert. In Europa ligt dit percentage zelfs op 77%. 

Volwassen beweging 
In Nederland bevindt slechts 8,1% van de sociale ondernemingen zich in de initiatief- en opstartfase (er is nog slechts een idee of prototype en verkenning tot markttoetreding), vergeleken met ongeveer 20% in Europa. Daarentegen bevindt bijna de helft (49,3%) van de Nederlandse ondernemingen zich in de vroege implementatie- en groeifase (stabiele fase met verbreding van markten en/of producten), wat aanzienlijk hoger is dan het Europese gemiddelde van 29,8%. Ook in de late implementatie- en groeifase is Nederland sterker vertegenwoordigd, met 33,1% van de ondernemingen, vergeleken met 22,2% in Europa. 

Werk aan de winkel 

Uit ons eerder gepubliceerde editie van dit onderzoek blijkt dat er nog volop werk aan de winkel is om de potentie van sociaal ondernemerschap tot bloei te laten komen. Zo ervaren sociale ondernemingen in Nederland weinig politieke steun en is er een dringende behoefte aan een specifieke rechtsvorm, zoals de voorgestelde ‘maatschappelijke B.V.’ (BVm).  

Stefan Panhuijsen, directeur Social Enterprise NL: “Dit onderzoek laat zien dat Nederlandse sociale ondernemingen tot de meest professionele en succesvolle van Europa behoren. Maar met gericht beleid, onder andere op het gebied van inkoop en juridische vormen, kan de overheid de impact van deze ondernemers met oplossingen nog verder vergroten. 

Over de European Social Enterprise Monitor 

De European Social Enterprise Monitor (ESEM) is het grootste tweejaarlijkse onderzoek naar sociaal ondernemerschap in Europa. Het biedt beleidsmakers, bedrijven en maatschappelijke organisaties waardevolle inzichten om sociale ondernemingen beter te ondersteunen. Dit jaar namen 1807 sociale ondernemingen uit 31 landen deel, waarvan 148 uit Nederland. De monitor wordt uitgevoerd door Euclid Network in samenwerking met ons aan hun zijde als nationale partner.