In Apeldoorn is het uitgangspunt de brede welvaart

U bent een van de weinige wethouders in Nederland met de portefeuille met brede welvaart.
Ja, dat klopt inderdaad. Of ik de enige ben durf ik overigens niet te zeggen.

Hoe is deze portefeuille zo tot stand gekomen?
Toen wij in Apeldoorn de coalitieonderhandelingen voerden, waren we er al vrij snel uit dat brede welvaart een kapstok moest worden voor ons coalitieakkoord. Het werd toen al genoemd in het landelijke regeerakkoord, en provincies en regio’s werden ook steeds meer door deze lens bekeken. Het voelde logisch voor ons om er een portefeuille aan te wijden. Naast Economie kreeg ik brede welvaart er ook bij.

En toen was daar de portefeuille brede welvaart. Een nieuwe portefeuille voor velen waarschijnlijk. Hoe zijn jullie daar toen verder mee aan de slag gegaan?
In Apeldoorn werken we met een meerjaren programmabegroting. Wij zijn toen begonnen om die begroting opnieuw in te richten, met thema’s van brede welvaart.

Wat voor thema’s moeten we dan aan denken?
We hebben goed gekeken naar het werk wat CBS al had gedaan. Dat hebben we gebruikt als basis. Er zijn elf te onderscheiden thema’s en 42 criteria waarop gemeten wordt. Het gebruik van thema’s en meetcriteria is niet nieuw natuurlijk.

Wat maakte het werken met brede welvaart anders?
Het werd mij snel duidelijk dat er in die meetcriteria dingen zitten waar lang niet iedereen naar kijkt. Heel veel mensen kunnen heel goed economisch naar onze regio kijken: zijn er genoeg banen, wat is het gemiddelde besteedbaar inkomen, is er economische groei, en zo meer. De criteria van brede welvaart lieten mensen aanvullend daarop ook kijken naar hoe het gesteld is met het welzijn van de mens en de natuur in onze regio.

Leverde het ook andere vraagstukken op dan normaal?
Zeker. Als het aan het milieu ligt, zouden we het voor sommige bedrijven minder aantrekkelijk willen maken om zich te vestigen in onze regio. Aan de andere kant creëren zij bijvoorbeeld wel banen voor onze inwoners. Zowel banen als een beter milieu vergroten de brede welvaart, en dat levert een dilemma op natuurlijk. Een manier om ermee om te gaan kan zijn om het bedrijf toe te laten vanwege de positieve bijdrage aan de werkgelegenheid en vervolgens bewust ergens anders in de regio het milieu een positieve impuls te geven. Zo zoek je de balans.

En dat meten van de brede welvaart, hoe gaat dat verder in zijn werk?
Wij gebruiken de metingen die het CBS doet. Overigens zie ik ook dat op Europees niveau men de Sustainable Development Goals (SDG’s) gebruikt, die zijn weer net anders. Het verschil vind ik niet zo verrassend. De link is prima te maken.

Wat betekenen deze ontwikkelingen voor impact ondernemers?
Wij willen als gemeente Apeldoorn bewuster in gesprek gaan met ondernemers om te zien hoe ze bijdragen aan brede welvaart. Dus niet alleen maar economisch, maar ook ecologisch en sociaal-maatschappelijk. Daarom is het meten van impact belangrijk, want dan krijgen we een idee of we goed bezig zijn met z’n allen. Ook hebben we een ‘makelaar met mandaat’ zoals dat heet.

Een makelaar met mandaat?
Ja. Dat is iemand die het netwerk van impact ondernemers versterkt, hen wegwijs maakt in het doolhof, wat de gemeente soms kan zijn, maar ook ondernemingen die meer met impact willen doen, helpt om dit voor elkaar te krijgen.

We kunnen ons voorstellen dat het inkoopbeleid dan ook veranderd.
We waren al erg bezig met social return. Dat wordt nu gewoon breder. Impact ondernemen is tenslotte ook breder dan alleen maar mensen aan een baan helpen. Dat bredere verhaal moet in onze inkoopvoorwaarden komen te staan. Dat lijkt een opgave voor de inkoopafdeling, maar dat is het feitelijk voor iedereen: het college, de raad en de ambtelijke organisatie. Dat is een ontwikkeltraject waarin we met elkaar moeten leren. Meten van impact helpt ons daarbij.

30 maart ben jij ook op het Social Enterprise Overheidscongres als spreker. Wat hoop je dat het resultaat is van deze dag?
Ik realiseer me dat we nog een lange weg te gaan hebben. Soms zou je willen dat het sneller gaat. Er zijn alleen zoveel partijen bij betrokken, dat het niet vandaag op morgen klaar is. Het zou mooi zijn als alle aanwezige ambtenaren en impact ondernemers die dag gezamenlijk voelen: we zetten de schouders er gezamenlijk onder om brede welvaart en impact ondernemen groter te maken. De locatie van het congres helpt sowieso: het Zwitsalterrein, een plek waar de impact economie al werkelijkheid wordt.